سود عرضه اولیه سهام چقدر است؟

عرضه اولیه سهام همواره یکی از جذاب‌ترین فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاران در بازار بورس محسوب می‌شود. این عرضه‌ها فرصتی برای خرید بخشی از سهام شرکت‌ها با قیمت پایین‌تر از ارزش واقعی خود فراهم می‌کنند و معمولا با استقبال گسترده سرمایه‌گذاران مواجه می‌شوند. اما چگونه سود عرضه اولیه محاسبه می‌شود و چه عواملی در رشد قیمت آن نقش دارند؟

قیمت‌گذاری در عرضه اولیه

در فرآیند عرضه اولیه، تحلیل‌گران بورس ارزش هر سهم شرکت را بررسی می‌کنند و مشخص می‌کنند که قیمت واقعی آن چقدر است. برای مثال، ممکن است ارزش ذاتی یک سهم ۵۰۰ تومان باشد، اما سازمان بورس برای جذب تعداد بیشتری سرمایه‌گذار، قیمت اولیه را پایین‌تر اعلام می‌کند. شرکت‌ها نیز اغلب مایل‌اند قیمت سهام خود را کمی کمتر از ارزش واقعی عرضه کنند تا تقاضا افزایش یابد.

در اغلب عرضه‌های اولیه، شرکت بخشی از سهام خود، معمولا بین پنج تا ده درصد، را در مرحله اول به فروش می‌گذارد و در روز‌های بعدی، بخشی دیگر از سهام به بازار عرضه می‌شود. این روند باعث ایجاد صف خرید و افزایش قیمت سهم در بازار ثانویه می‌شود. در روز معاملاتی بعد از عرضه اولیه، معمولاً سهم به حداکثر دامنه نوسان خود می‌رسد و متقاضیان زیادی برای خرید آن ثبت سفارش می‌کنند. این فرآیند به‌نوعی یک بازی برد-برد است؛ سرمایه‌گذاران اولیه از خرید سهام ارزان قیمت سود می‌برند و شرکت‌ها با فروش سهام بیشتر در قیمت‌های بالاتر درآمد بیشتری کسب می‌کنند.

سود عرضه اولیه

در بیشتر موارد، عرضه اولیه سودآور است، زیرا تعداد سهام عرضه شده محدود است و تقاضای خریداران زیاد است. تشکیل صف خرید یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت سهام پس از عرضه اولیه است. سرمایه‌گذاران معمولا در بازه‌ای کوتاه بین ۲۰ تا ۳۰ درصد سود کسب می‌کنند. هرچند با توجه به محدودیت تعداد سهام قابل خرید و قیمت پایین هر سهم، مبلغ سود هر سرمایه‌گذار زیاد نیست و حتی اگر سود اولیه ۵۰ درصد باشد، ارزش نقدی آن برای هر نفر معمولاً مبلغ کمی است.

عرضه اولیه، اولین تجربه سهامداری

برای بسیاری از افراد، اولین تجربه سرمایه‌گذاری در بورس از طریق خرید عرضه اولیه است. این تجربه معمولاً شیرین و موفق است، زیرا سهم عرضه شده اغلب تا چند روز صف خرید دارد و رشد ۵ درصدی روزانه را تجربه می‌کند. با این حال، عرضه اولیه همواره با سود همراه نیست. در مواردی که قیمت عرضه بالا باشد، سرمایه‌گذاران ممکن است بلافاصله پس از خرید اقدام به فروش کنند و کسانی که سهام خود را نگه داشته‌اند متحمل زیان شوند. همچنین ممکن است در بازار ثانویه، قیمت سهم پایین‌تر از قیمت عرضه اولیه بیاید؛ بنابراین خرید عرضه اولیه سرمایه‌گذاری کاملا بدون ریسک نیست.

رشد قیمت بعد از عرضه اولیه

رشد قیمت سهام پس از عرضه اولیه به عوامل متعددی بستگی دارد:

• تعداد سهام عرضه شده: هرچقدر تعداد سهام کمتر باشد، عرضه‌کنندگان کمتری وجود خواهند داشت و صف خرید قوی‌تر می‌شود.
• رفتار سهامدار عمده: اگر سهامدار عمده پس از عرضه اولیه سهام جدیدی عرضه نکند، قیمت رشد بیشتری خواهد داشت.
• جو کلی بازار: در بازار مثبت و خوشبینانه، فروشندگان کمی اقدام به فروش می‌کنند و قیمت سهام افزایش می‌یابد.
• اخبار و شایعات پیرامون سهم: اخبار مثبت یا منفی می‌تواند رفتار سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار دهد و موجب رشد یا کاهش قیمت شود.
• فاصله قیمت عرضه از ارزش ذاتی: هرچقدر سهم با قیمتی پایین‌تر از ارزش واقعی عرضه شود، تقاضای بیشتری برای خرید ایجاد می‌شود و قیمت در بازار ثانویه افزایش می‌یابد.

فروش سهام عرضه اولیه

تصمیم‌گیری برای فروش سهام به عهده سرمایه‌گذار است. برخی افراد روز پس از عرضه اولیه سهم خود را می‌فروشند، اما معمولاً بهتر است تا زمانی که صف خرید وجود دارد سهام نگهداری شود تا از رشد قیمت بهره‌مند شوند. برای کسانی که اطلاعات کافی درباره ارزش ذاتی سهم ندارند، فروش در زمان وجود صف خرید می‌تواند اقدامی محافظه‌کارانه باشد.

مثالی از بازدهی عرضه اولیه

• نگاهی به بازدهی عرضه اولیه‌های چند سال اخیر نشان می‌دهد که بازدهی می‌تواند متنوع باشد:
• شرکت مبین وان کیش طی ۲۵ روز ۲۶۸ درصد بازدهی داشت.
• شرکت به پرداخت ملت طی ۸ روز ۲۶ درصد بازدهی کسب کرد.
• شرکت‌های وب طی ۲۲ روز ۶۲ درصد سود به دست آورد.
• شرکت شفادارو طی ۵ روز -۵ درصد بازدهی داشت.

این مثال‌ها نشان می‌دهد که عرضه اولیه همیشه سودآور نیست و ممکن است زیان هم داشته باشد. در سال‌های بعد، شرکت‌های دیگری مانند عطرین نخ قم، کشاورزی و مکانیزه اصفهان کشت، کشت و دام پارس، رهاورد تامین و پلی پروپیلن جم بازدهی‌های بالای ۳۰ تا ۲۰۰ درصد برای سرمایه‌گذاران خود فراهم کردند. این ارقام نشان می‌دهد که با انتخاب درست و تحلیل بازار، عرضه اولیه می‌تواند فرصت مناسبی برای کسب سود کوتاه‌مدت باشد.