ترامپ: آمریکا یک نفتکش «بسیار بزرگ» را در سواحل ونزوئلا توقیف کرد /این نفتکش با نقض تحریمها؛ نفت ونزوئلا و ایران را حمل میکرد

دونالد ترامپ اعلام کرد نیروهای آمریکایی روز چهارشنبه یک نفتکش را در نزدیکی سواحل ونزوئلا توقیف کردند؛ اقدامی که تشدید مهمی در کارزار فشار آمریکا علیه رئیسجمهور نیکولاس مادورو و اقتصاد نفتمحور این کشور به شمار میرود.
پام باندی، دادستان کل، گفت گارد ساحلی ایالات متحده، افبیآی و تحقیقات امنیت داخلی، حکم توقیف یک نفتکش حامل نفت خام را که نفت ونزوئلا و ایران را در نقض تحریمها حمل میکرد، اجرا کردهاند.
باندی نوشت این نفتکش پیشتر توسط ایالات متحده تحریم شده بود «به دلیل نقش آن در یک شبکهٔ غیرقانونی انتقال نفت که از سازمانهای تروریستی خارجی حمایت میکند». او همچنین ویدیویی را در شبکهٔ ایکس منتشر کرد که در آن نشان میدهد نیروهای آمریکایی از بالگرد پایین میپرند و این کشتی بزرگ را جستوجو میکنند.
ترامپ در یک نشست میزگردی با رهبران تجاری در کاخ سفید این نفتکش را «بسیار بزرگ» و «در واقع بزرگترین نفتکشی که تاکنون توقیف کردهایم» توصیف کرد.
او گفت: «و چیزهای دیگری هم در جریان است. بعداً آن را خواهید دید و با افراد دیگر دربارهاش صحبت خواهید کرد.»
یک مقام آمریکایی که بهشرط ناشناسماندن صحبت کرد گفت نام کشتی «اسکیپر» است. این کشتی در سال ۲۰۲۲ با نام قبلی «ادیسا» تحت پرچم پاناما تحریم شده بود. وزارت خزانهداری آمریکا مالکیت آن زمان را به شرکت «تریتون ناویگیشن» در جزایر مارشال نسبت داده بود.
تریتون نیز تحریم شده بود و اسناد اوفک به یک شهروند اوکراینی مقیم سوئیس، ویکتور سرگیوویچ آرتِموف، اشاره داشتند. آرتِموف نیز همان زمان تحریم شده بود. اوفک او را رهبر شبکهای از کشتیها و شرکتهای غیرقانونی توصیف کرد که برای ایران، نفت قاچاق صادر میکردند.
ترامپ جزئیات بیشتری دربارهٔ توقیف، مقصد نفتکش یا مأموریت آن ارائه نکرد. او گفت: «حدس میزنم که ما نفت را نگه میداریم.»
نیروی دریایی و گارد ساحلی پرسشها را به کاخ سفید ارجاع دادند.
یک فرد مطلع از این توقیف گفت که بهنظر میرسد این نفتکش نفت ونزوئلا را به کوبا حمل میکرده است. این فرد بهشرط محرمانه ماندن جزئیات حساس، صحبت کرد. این ادعا بلافاصله قابل تأیید نبود.
مقامهای دولت مشخص نکردند براساس کدام اختیار قانونی کشتی و محمولهٔ آن توقیف شده است. واشنگتن تحریمهایی علیه ونزوئلا و شرکت نفت دولتی آن و همچنین ایران اعمال کرده است. چندین دولت آمریکا، از جمله دولت ترامپ، نفتکشهایی را که متهم به حمل صادرات غیرقانونی نفت از کشورهای تحت تحریم بودهاند، تحریم کردهاند.
یکی از افراد آگاه گفت: «بسته به اینکه چه توجیه قانونیای برای توقیف این کشتی استفاده شده، این کار میتواند مشکلات زیادی برای رژیم ایجاد کند.» او افزود که این توقیف ممکن است «تأثیر مالی بزرگی» داشته باشد.
چند ساعت پس از تأیید این توقیف توسط ترامپ، ایوان گیل وزیر خارجه ونزوئلا، در بیانیهای در اینستاگرام گفت کاراکاس «بهشدت محکوم و رد میکند آنچه را که یک دزدی آشکار و عمل دزدی دریایی بینالمللی است.»
او گفت: «دلایل واقعیِ تجاوز طولانیمدت علیه ونزوئلا اکنون آشکار شده است. نه مهاجرت، نه قاچاق مواد مخدر، نه دموکراسی. همیشه دربارهٔ منابع طبیعی ما بوده است.» به گفتهٔ او هدف ترامپ «همیشه این بوده که نفت ونزوئلا را بدون پرداخت هزینه بهدست بیاورد.»
این توقیف تاکتیک جدیدی را به کارزار ماهها عملیات نظامی دولت ترامپ در آبهای نزدیک ونزوئلا میافزاید. از سپتامبر، نیروهای آمریکایی به بیش از ۲۰ قایق که ادعا میشود حامل مواد مخدر به سوی ایالات متحده بودهاند، حمله کردهاند. این حملات دستکم ۸۷ نفر را کشته است.
پنتاگون ۱۱ ناو جنگی، دهها هواپیما و هزاران نیرو را به دریای کارائیب و اقیانوس آرام اعزام کرده و آن را مأموریتی برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر توصیف میکند.
این انباشت نیرو همچنین ظاهراً کارزاری برای فشار بر مادورو است؛ کسی که ترامپ او را متهم کرده قاچاقچیان و مجرمان را برای حمله به ایالات متحده هدایت میکند. ترامپ این هفته به پولیتیکو گفت «روزهای مادورو شمارششده است» و اعزام نیروهای آمریکایی به ونزوئلا را رد نکرد.
ونزوئلا بزرگترین ذخایر نفتی اثباتشدهٔ جهان را دارد، اما سوءمدیریت، تجهیزات فرسوده و تحریمهای تحت رهبری آمریکا تولید آن را بهشدت کاهش داده است. این کشور طبق گزارشها روزانه حدود ۹۰۰ هزار بشکه صادر میکند؛ بالاتر از سال گذشته اما بسیار کمتر از ۲.۴ میلیون بشکهٔ روزانه در سال ۲۰۰۸. بزرگترین مشتریان آن چین و ایالات متحده هستند که در ژوئیه مجوزی را برای ادامه فعالیتهای شرکت آمریکایی «شورون» در ونزوئلا تمدید کرد.
در سال ۲۰۲۰، در نخستین دولت ترامپ، ایالات متحده ۱.۱ میلیون بشکه سوخت ایران را از چهار کشتی که به سمت ونزوئلا میرفتند، توقیف کرد. وزارت دادگستری گفت این اقدام یک محمولهٔ چند میلیون دلاری متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را مختل کرد که بزرگترین توقیف سوخت ایرانی تا آن زمان بود. با این حال خود کشتیها توقیف نشدند.
«اسکیپر» به نظر میرسد بیش از یک ماه در حدود ۱۰۰ مایلی ساحل گویان قرار داشته است و تا روز دوشنبه همانجا بوده، طبق دادههای ترانسپوندر. اما تصاویر ماهوارهای ۱۸ نوامبر نشان میدهد که این نفتکش مکان خود را جعل کرده و دستکم یکبار در این مدت در سواحل ونزوئلا بوده است.
این نفتکش از روز دوشنبه تا کمی پیش از ساعت ۵ عصر چهارشنبه به وقت شرق آمریکا هیچ دادهٔ ترانسپوندری ارسال نکرد تا اینکه دوباره در حدود ۲۵ مایلی جنوب شرقی گرانادا ظاهر شد.
این کشتی ۲۰ ساله طبق سوابق در ماه ژوئیه دستکم دو بار در ایران پهلو گرفته است. اکنون با پرچم جعلی گویان به عنوان «اسکیپر» در حرکت است و همچنان متعلق به شرکت «تریتون ناویگیشن» است.
نفت ونزوئلا روزنهٔ حیاتی برای کوبا فراهم میکند؛ کشوری که مانند ونزوئلا تحت تحریمهای سنگین آمریکا است. امسال این کشور کمونیستی به دلیل کمبود سوخت و زیرساختهای فرسوده، خاموشیهای گستردهای را تجربه کرده است. اما تنها درصد بسیار کمی از نفت ونزوئلا به کوبا میرود، به گفتهٔ فرانسیسکو مونالدی، مدیر برنامه انرژی آمریکای لاتین در دانشگاه رایس هیوستون.
اگر دولت ترامپ بهطور نظاممند به توقیف نفتکشهای حامل نفت ونزوئلا بپردازد، بهویژه آنهایی که عازم چیناند، این میتواند باتوجه به ریسکها، تمایل ناوگانهای بازار سیاه برای رفتن به ونزوئلا را بهشدت کاهش دهد و ضربه اقتصادی بزرگی به مادورو وارد کند. مونالدی گفت: «این تأثیر بسیار بزرگی خواهد داشت.»
اما مادورو در شرایط اقتصادی بسیار بدتر نیز قدرت خود را حفظ کرده است؛ از جمله دوران همهگیری کرونا در سال ۲۰۲۰، زمانی که تولید نفت ونزوئلا به کمتر از نصف میزان کنونی سقوط کرده و قیمتها بسیار پایینتر بود.
مونالدی گفت: «آیا این بدترین فشار اقتصادی است که مادورو احساس کرده؟ خیر. برای چنین فشاری نیاز به محاصرهٔ بزرگ صادرات ونزوئلا است. فشاری که مادورو در آن دوره حس کرد احتمالاً دیگر تکرار نخواهد شد و او همان را هم پشت سر گذاشت.»
اعلام توقیف این نفتکش تنها چند ساعت پس از آن صورت گرفت که رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، ماریا کورینا ماچادو، در مراسم اسلو برای دریافت جایزهٔ صلح نوبل حضور نیافت. او از ماه ژانویه در داخل ونزوئلا مخفی شده و از سوی دولت از خروج از کشور منع شده است. دخترش این جایزه را بهجای او دریافت کرد.
ماچادو این جایزه را تا حدی به ترامپ «برای حمایت قاطعانه از آرمان ما» تقدیم کرده است. او بامداد پنجشنبه بهوقت محلی وارد اسلو شد.